ตอนที่ 50
Richard Strauss ประพันธ์ไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 ระหว่างปี ค.ศ. 1887 และ 1888 ซึ่ง Richard Strauss ประพันธ์คีตนิพนธ์บทนี้สำเร็จก่อนที่จะเริ่มการประพันธ์และการสร้างสรรค์คีตนิพนธ์ประเภท Tone Poem คือ Don Juan, Death and Transfiguration, และ Macbeth โดยไวโอลิน โซนาตาบทนี้เป็นที่ยอมรับว่า เป็นคีตนิพนธ์ที่สำคัญแห่งการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาในบรรดาไวโอลิน โซนาตา รวมทั้งเป็นไวโอลิน โซนาตาที่มีความสวยงาม ความไพเราะ และต้องใช้ความสามารถ ทักษะ และเทคนิคที่สูงในการบรรเลงของทั้งนักไวโอลินและนักเปียโน
ไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 ของ Richard Strauss เป็นคีตนิพนธ์แห่งการบรรลุวุฒิภาวะทางด้านดนตรี เนื่องจากภาษาดนตรี ทำนองหลัก การประสานเสียง จังหวะ สีสันแห่งเสียง เนื้อหาสาระ โครงสร้าง และรูปแบบดนตรีของคีตนิพนธ์บทนี้มีคุณลักษณะแห่งความครบถ้วนสมบูรณ์
หลังจากการประพันธ์เชลโล โซนาตา เปียโน โซนาตา และ Aus Italien สำเร็จ Richard Strauss ได้เริ่มประพันธ์ไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 ในปีค.ศ. 1887 และประพันธ์สำเร็จในปี ค.ศ. 1888 ซึ่งในช่วงระยะเวลาดังกล่าว Richard Strauss ได้รักกับ Pauline de Ahna ซึ่งเป็นนักร้องเสียง Soprano ซึ่งต่อมา Richard Strauss ได้แต่งงานกับ Pauline de Ahna และที่สำคัญก็คือ ท่านผู้ฟังสามารถรับฟังความรู้สึกแห่งความรักตลอดคีตนิพนธ์บทนี้
คุณลักษณะที่สำคัญของ ไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 ของ Richard Strauss มีดังต่อไปนี้: (1) คือ คีตนิพนธ์ของความสวยงามแห่งความรักและความไพเราะ; (2) คือ การบรรลุถึงวุฒิภาวะทางด้านดนตรีของ Richard Strauss และการแผ่ขยายที่ยาวนาน; (3) เป็นคีตนิพนธ์สำหรับการบรรเลงโดยไวโอลินและเปียโนที่มีความประณีตละเอียดอ่อนทรงคุณค่าสูงแห่งคีตศิลป์; รวมทั้ง (4) เป็นคีตนิพนธ์ที่ได้รับการสร้างสรรค์เพื่อแสดงให้ประจักษ์โสตและจิตถึงเทคนิคฯการบรรเลงของนักไวโอลินที่มีความสามารถและทักษะฯที่เป็นเลิศ
ไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 ของ Richard Strauss ได้รับการนำออกบรรเลงเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 3 มีนาคม ค.ศ. 1888 โดย Robert Heckmann (1848 – 1891) เป็นผู้เดี่ยวไวโอลิน และ Julius Buths (1851 – 1920) เป็นผู้เดี่ยวเปียโน
Richard Strauss อุทิศไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 แด่ Robert Pschorr (1868 – 1930) ลูกพี่ลูกน้องของ Richard Strauss ซึ่งเป็นนักเคมีอยู่ในครอบครัวโรงกลั่นเบียร์ Pschorr แห่ง Munich โดยที่คุณแม่ของ Richard Strauss เป็นคนในตระกูล Pschorr
ไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 ของ Richard Strauss ได้รับการตีพิมพ์เผยแผ่เป็นครั้งแรกโดย Jos. Aibl ที่ Munich ในปี ค.ศ. 1888
ไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 ของ Richard Strauss มีรูปแบบคลาสสิกที่เป็นมาตรฐาน (Standard Classical Form) และประกอบด้วย 3 ลีลา ดังต่อไปนี้
ลีลาที่ 1: Allegro, ma non troppo (เร็ว, แต่ไม่มากจนเกินไป)
เปิดฉากการบรรเลงลีลาที่ 1 ด้วยการบรรเลงเดี่ยวเปียโนสั้น ๆ แล้วตามด้วยการบรรเลงท่อนการบรรเลงคั่น (Interludes) ที่ไพเราะโดยไวโอลิน ซึ่งมีการนำเสนอทำนองหลัก ลีลานี้อยู่ในรูปแบบ Sonata – Allegro และถึงแม้ว่าเริ่มต้นการบรรเลงในโทนเสียงแห่งความเศร้าซึ้ง แต่สิ้นสุดการบรรเลงลีลาที่ 1 ด้วยโทนเสียงแห่งความสุขและชัยชนะ
ทำนองหลักที่เป็นหลัก (Main Theme) ของลีลาที่ 1 มีลักษณะแห่งความ Romantic และมีความเป็นวีรบุรุษประดุจดั่งการประโคมโหม (Fanfare) สำหรับท่อนการพัฒนาทำนองหลัก (Development Section) นั้น มีความบริบูรณ์ไปด้วยการบรรเลงที่มีสีสันพร่างพราว และมีการบรรเลงกุญแจเสียงที่อยู่ห่างไกลออกไป เพื่อเปิดเผยแง่มุมต่างๆที่ไม่ได้คาดหวังไว้ของทำนองหลัก
ลีลาที่ 2: Improvisation. Andante cantabile (Improvisation. ช้าปานกลางหรือช้าก้าวย่างสบาย ด้วยความไพเราะประดุจดั่งเสียงขับร้อง)
ลีลานี้อยู่ในรูปแบบที่ประกอบด้วย 3 ท่อน (Ternary Form) และเป็นลีลาที่มีเอกลักษณ์เนื่องจากเป็นลีลาที่มีการบรรเลงในลักษณะ Improvisation ซึ่งหมายถึง ช่วงการบรรเลงสั้น ๆ ที่สำคัญ (Passage) ของไวโอลินที่มีลักษณะแห่งความสงบ ก่อให้เกิดความประทับใจโดยการเป็นเนื้อหาให้กับการ Improvisation ดังนั้น ลีลาที่ 2 จึงยังคงรักษาไว้ซึ่งการบรรเลงโทนเสียงในลักษณะแห่งการขับร้องที่สวยงามตลอดทั้งลีลา และสิ้นสุดลงด้วยลักษณะแห่งความคิดคำนึงถึงและการรำพึงรำพันที่จริงจังและลึกซึ้ง
ความชอบของ Richard Strauss ต่อวลีทางด้านทำนองที่แผ่ขยายออก (Expansive Melodic Phrases) นั้น มีความชัดเจนเป็นอย่างยิ่ง โดยที่ไวโอลินบรรเลงด้วยความเคร่งเครียดจริงจัง (Appassionato) สูง ณ การเปลี่ยนแปลงจากอัตราจังหวะสี่ (Quadruple Meter) ไปเป็น อัตราจังหวะสาม (Triple Meter) ไม่นาน หลังจากการเริ่มบรรเลง ซึ่งการบรรเลง Tempo – ช้าปานกลางหรือช้าก้าวย่างสบายด้วยความไพเราะประดุจดั่งเสียงขับร้องนี้ เป็นสิ่งที่ทำให้ลีลาที่ 2 โดดเด่นเป็นอย่างยิ่ง ซึ่ง Richard Strauss ได้ตั้งชื่อว่า “Improvisation” และให้โอกาสในการบรรเลงแยกออกไป ซึ่ง “Improvisation” สำหรับลีลานี้ ไม่ได้มีนัยหมายถึง “ไม่มีรูปแบบ” (“Formless”)
ลีลาที่ 3: Finale. Andante – Allegro (Finale. ช้าปานกลางหรือช้าก้าวย่างสบาย – เร็ว)
เริ่มต้นการบรรเลงลีลาที่ 3 ด้วยการบรรเลงนำ (Introduction) ที่มีลักษณะแห่งความสงบและการครุ่นคิดพิจารณาไตร่ตรองที่สะทกสะท้อนด้วยเปียโนที่ตามลำดับ และช้า ซึ่งหลังจากนั้นได้นำไปสู่ความเร็วจังหวะ เร็ว (Allegro) อย่างมีพลังที่มีชีวิตชีวา ความตื่นเต้น และการทะยานสูงขึ้นจากช่วงเสียงที่ต่ำสุดไปสู่ช่วงเสียงที่สูงสุด และหลังจากมีการบรรเลงในลักษณะแห่งความเร่งรีบของช่วงการบรรเลงสั้น ๆ ที่สำคัญ (Passage) ที่ต้องใช้ทักษะ ความสามารถ และฝีมือที่เป็นเลิศยอดเยี่ยมของผู้บรรเลงทั้งสองแล้ว ไวโอลิน โซนาตาบทนี้ก็ได้สิ้นสุดลงด้วยลักษณะแห่งการระเบิดออกมาที่รุนแรง
หลังจากการบรรเลงนำที่ช้าโดยเปียโนแล้ว ก็ตามด้วยการบรรเลงทำนองหลักที่เป็นหลัก (Main Theme) ที่บริบูรณ์ด้วยพลังและความมีชีวิตชีวา รวมทั้งมีการบรรเลงทำนองในลักษณะการบรรเลงแยกโน้ต (Arpeggiation หมายถึง การบรรเลงโน้ตของคอร์ดทีละตัว) ที่กว้างขวางโดยไวโอลิน หลังจากนั้น มีการบรรเลงท่อนการพัฒนาทำนองหลัก (Development Section) และท่อนการย้อนกลับต้น (Recapitulation Section) ที่สั้น เพื่อนำการบรรเลงไปสู่จุดสุดยอด (Climax) ของทำนองหลักที่เป็นหลักและของลีลาที่ 3 ซึ่งเป็นการนำคีตนิพนธ์บทนี้ไปสู่การสิ้นสุดที่เต็มเปี่ยมไปด้วยพลัง
Discography
1. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Jascha Heifetz
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Brooks Smith
บันทึก: Radio Recorders, Hollywood, 10 ธันวาคม ค.ศ. 1954
สังกัด: RCA Red Seal/Sony (Jascha Heifetz plays Great Violin Sonatas)
หมายเลขแผ่น: 8 87654 40152 6 (9CD) (ADD)
การจับคู่บรรเลง ไวโอลิน โซนาตา ของ Richard Strauss โดย Jascha Heifetz และ Brooks Smithคือ หนึ่งในบรรดาความสมบูรณ์แบบที่มากที่สุดแห่งการตีความและการบรรเลง ซึ่งพรั่งพร้อมด้วยความสมดุล โทนเสียงที่ประณีตละเอียดอ่อน ความถูกต้องเหมาะสมและความอิ่มเอิบแห่งการตีแผ่ รวมทั้งการถ่ายทอดทุกโน้ต ในทุกลีลา ทุกพลวัต (Dynamics) ทุก Tempo อัตราจังหวะ ทำนองหลัก ทำนองประสาน และองค์ประกอบทุกประการของคีตนิพนธ์ที่ทรงคุณค่าแห่งคีตศิลป์ คือ การบันทึกซึ่งเป็นประวัติศาสตร์ (Historic Recording) นี้
Jascha Heifetz และ Brooks Smithได้ร่วมกันสร้างประวัติศาสตร์แห่งคีตศิลป์ การบรรเลงที่กรีดบาดอารมณ์ แผ่อารมณ์ความรู้สึกแห่งความรัก ซึ่งผลักดันโดยพลังที่พิเศษซึ่งสะเทือนจิตวิญญาณและหัวใจ
นับเป็นประสบการณ์ในการฟังดนตรีคลาสสิคที่ล้ำค่าจากการรับฟังสุดยอดฝีมือระดับปรมาจารย์บรรเลงสุดยอดไวโอลิน โซนาตา ในกุญแจเสียง E-flat major, Op. 18 ของ Richard Strauss
ไม่มีความสงสัยและความลังเลใด ๆ ในการรับฟังบันทึกคีตนิพนธ์อมตะโดยศิลปินเดี่ยวที่เป็นอมตะนิรันดร์กาลทั้งสองท่าน
ความสดใส ความบรรเจิดจ้า ความไหลลื่น และความเข้มข้นแห่งสีสันดนตรีที่ลึกซึ้ง ไพเราะงดงามเต็มอิ่มสมบูรณ์ด้วยความซาบซึ้งจิตในทุกโน้ต ทุกทำนองหลักฯ รวมทั้งการบรรเลงที่สอดคล้องกลมกลืนของทั้งสองได้แผ่ความอบอุ่นและความไพเราะสวยงามยิ่งนัก
สรุปการประเมินคุณภาพ
การบรรเลงของ Jascha Heifetz ★★★★★
การบรรเลงของ Brooks Smith ★★★★★
ความสมดุลและความสอดคล้องระหว่างการบรรเลงของ Heifetz และ Smith ★★★★★
การบันทึก ★★★
บันทึกที่ทรงคุณค่าสูงแห่งคีตศิลป์สำหรับท่านผู้ฟังซึ่งรักไวโอลิน โซนาตา ที่บริบูรณ์ด้วยความไพเราะหวานซึ้งจิตและความรัก
2. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Itzhak Perlman
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Emanuel Ax
บันทึก: –
สังกัด: Deutsche Grammophon
หมายเลขแผ่น: 2894811774 (DDD)
……………………………..
3. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Gidon Kremer
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Oleg Maisenberg
บันทึก: –
สังกัด: Deutsche Grammophon
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
4. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Kyung Wha Chung
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Krystian Zimerman
บันทึก: Bielefeld, Rudolf-Oetker-Halle, Grosser Saal, กรกฎาคม ค.ศ. 1988
สังกัด: Deutsche Grammophon
หมายเลขแผ่น: 427 617-2 หรือ 457 907-2 (Galleria) (DDD)
……………………………..
5. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Pinchas Zukerman
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Marc Neikrug
บันทึก: –
สังกัด: Philips
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
6. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Sarah Chang
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Wolfgang Sawallisch
บันทึก: –
สังกัด: EMI
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
7. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Vadim Repin
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Nikolai Lugansky
บันทึก: –
สังกัด: Erato
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
8. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Augustin Dumay
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Louis Lortie
บันทึก: –
สังกัด: Onyx
หมายเลขแผ่น: 4096 (DDD)
……………………………..
9. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Anne Akiko Meyers
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Rohan de Silva
บันทึก: –
สังกัด: RCA
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
10. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Ginette Neveu
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Gustav Beck
บันทึก: –
สังกัด: EMI
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
11. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Vilde Frang
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Michail Lifits
บันทึก: –
สังกัด: Warner Classics
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
12. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: James Ehnes
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Andrew Armstrong
บันทึก: –
สังกัด: Onyx
หมายเลขแผ่น: 4141 (DDD)
……………………………..
13. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Catherine Manoukian
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Xiayin Wang
บันทึก: ค.ศ. 2009
สังกัด: Marquis
หมายเลขแผ่น: 81385 (DDD)
……………………………..
14. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Arabella Steinbacher
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Robert Kulek
บันทึก: –
สังกัด: Pentatone
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
15. ศิลปินเดี่ยวไวโอลิน: Markus Wolf
ศิลปินเดี่ยวเปียโน: Julian Riem
บันทึก: –
สังกัด: Farao Classics
หมายเลขแผ่น: –
……………………………..
บรรณานุกรม
1. https://en.m.wikipedia.org >
2. https://imslp.org >wiki >
3. https://www.gettyimages.com (Richard Strauss)
4. https://www.alcommonwealth.org.com (Pauline de Ahna)
5. https://www.hi-finews.com (Jascha Heifetz)
6. https://www.news.usc.edu.com (Brooks Smith)
_____________________
