…The Ones หนึ่งนี้ “ดัง” ในอดีต…: Marantz Model 15

0

…The Ones หนึ่งนี้ “ดัง” ในอดีต… 

Marantz Model 15

Twin Mono Power Amplifier

มงคล อ่วมเรืองศรี

 Model 15 et 7T

…สำหรับบางคนอาจจะบอกว่า ถ้าเป็น marantz ก็ต้อง Model 8 หรือไม่ก็ Model 9 สำหรับเพาเวอร์แอมป์ แต่ถ้าเป็นปรีแอมป์ก็ต้องเฉพาะ Model 7 เท่านั้น นอกจากนี่ไปไม่เล่น !! ทั้งๆที่ในความเป็นจริงแล้ว marantz ไม่ใช่ว่าจะมีดีแค่เครื่องหลอดฯหรอกนะท่าน อย่างน้อยๆ  marantz ‘Model 15’ ที่ขอหยิบยกมาเล่าสู่กันในครั้งนี้ ก็น่าสนใจไม่น้อย จนไม่น่าจะถูกมองข้ามไป เพราะอย่างน้อยๆ “ลมหายใจ” ของมันก็อยู่ในยุคคาบเกี่ยวกันระหว่างความเป็นหลอดฯกับโซลิด-สเตท (ทรานซิสเตอร์) ซึ่งจำเป็นต้อง “มีดี” อยู่ในตัว มิเช่นนั้นถ้าสู้หลอดฯไม่ได้ ก็เป็นอันว่า หงายเก๋ง เจ๊งไม่เป็นท่า ไปต่อไม่ได้เอาเลยทีเดียว

ดังนั้นการจะเป็น ‘next generation’ สืบสานต่อจากยุคเครื่องหลอดฯได้แบบไม่อายใคร ผู้ออกแบบจึงต้องทุ่มเทวิทยายุทธทั้งหลายที่ได้บ่มเพาะมาอย่างหมดไส้หมดพุง สู้กันด้วยคุณภาพจากมันสมองแท้ๆของผู้ออกแบบอย่างแท้จริง …แน่ไม่แน่ คิดดูเองละกันว่า ทำไม Saul Marantz ผู้ก่อตั้ง/เจ้าของ Marantz Company จึงได้เลือกใช้ “Model 15” ในชุดฟังเพลงส่วนตัวของเขา ตราบจนสิ้นชีวิตไป หลังจากขายกิจการ ‘Marantz Company’ ไปให้แก่เครือ Superscope Inc. ทั้งๆที่ยังมี “ตัวเลือก” อีกมากมาย จะเปลี่ยนเป็นรุ่นอะไร ย่อมไม่มีปัญหาสำหรับเขา มันต้องมีดีกว่ารุ่นใดๆ เขาจึงเลือกที่จะฟัง “Model 15” อยู่อย่างนั้น จริงไหมละท่าน

powerz-003

Julian Hirsch ผู้เชี่ยวชาญแห่งวงการอิเล็กทรอนิกส์ ผู้ก่อตั้ง Hirsch-Houck Laboratories และเป็นเจ้าของคอลัมน์  “Technical Talk” ในนิตยสาร Stereo Review เคยใช้คำพูดนี้ทิ้งท้ายไว้กับ marantz ‘model 15’ โดยจำเพาะว่า “if any amplifier can be termed ”indestructible”. This is the one.”ซึ่งนี่ย่อมแสดงให้เห็นถึง “คุณค่า” ในความเป็น ‘อมตะ’ของ ‘Model 15’ ที่ได้ถูกซ่อนไว้ในตัวของมันอย่างชัดแจ้ง

ตามประวัติฯที่สืบค้นมาได้ระบุว่า Sid Smith เพื่อนซี้ของ Saul Marantz มาตั้งแต่รับราชการทหารเป็นผู้ทำหน้าที่ senior engineer ของ marantz ในยุคปี’50-60 เป็นผู้ออกแบบ ‘Model 15’ นี้ขึ้นมา ตั้งใจให้ใช้เล่นคู่กับ ‘Model 7T’ ที่เป็นปรีแอมป์โซลิด-สเตท (ฝากฝีมือการออกแบบ Model 15 ไว้เป็นชิ้นสุดท้าย) โดย Sid Smith ได้หอบตำรับตำรามากมายหายเข้าไปในห้องทำงานของเขานานหลายสัปดาห์ ก่อนที่จะกลายมาเป็นภาพร่างวงจรการทำงานของทั้ง Model 15 และ Model 7T ซึ่งสิ่งหนึ่งที่มาจาก “ความคิด” ตกผลึกของ Sid Smith ก็คือเรื่องของวงจร ‘DC coupling’ ที่นับว่า ก้าวหน้าอย่างมากๆในยุคสมัยนั้น โดยมี James Bongiorno ทำหน้าที่ contributing engineer และรับผิดชอบ ‘the project for the Marantz Model 15 Power Amplifier’ ร่วมกัน …James Bongiorno นั้นถึงกับระบุไว้ชัดแจ้งว่า “it was one of the best transistor amplifiers ever designed”

จากรูปลักษณ์ของ “Model 15” มองปุ๊บก็รู้ว่า  นี่เป็นโซลิด-สเตท เพาเวอร์ แอมป์แบบ 2-channel สำหรับขับเสียงลำโพงซ้าย-ขวา ภายใต้โครงสร้างแบบ twin monoblock construction “แยกกัน-สมบูรณ์แบบ” อย่างแท้จริง เพราะทั้ง 2 ข้างเหมือนกันเป๊ะทุกอย่าง โดยแยกการทำงาน 2 ข้างอย่างเป็นอิสระ นับตั้งแต่สายไฟฟ้าเข้าเครื่องก็แยกออกเป็นของใครของมันกันเลยทีเดียว

กล่าวกันว่า “Model 15” นั้น มีที่มาจาก Model 14 (ที่ไม่เคยได้ขึ้นไลน์การผลิตอย่างจริงจัง) – 2 ตัวมาประกอบร่างเข้าด้วยกัน โดยใช้แผงหน้า หรือ faceplate เดียวกัน เพื่อให้ ‘Model 14’ (ที่ไม่เคยได้มีแผงหน้า) ทั้งคู่นั้นอยู่บนโครงสร้างตัวเครื่องเดียวกัน กลายร่างมาเป็น “Model 15” นั่นเอง ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า “Model 15” ก็คือ completed set ของ Model 14 จำนวน 2 ตัวที่มี faceplate สมบูรณ์ครบถ้วน ออกสีทองแชมเปญอ่อนๆ (gold anodized) ดูสวยงามมาก

a

“Model 15” ได้รับการผลิตจำหน่ายในช่วงปีค.ศ.1966-1970 อันเป็นระยะเวลาที่ยังนับเป็น “ยุคทอง” ของแอมป์หลอดฯอยู่ ภายใต้ขนาดมิติตัวเครื่อง 376 x 150 x 216 ม.ม. (กว้างxสูงxลึก) น้ำหนัก 13.6 กก. ที่ระดับราคา 395 ยู.เอส.ดอลล่าร์ และมีกล่องไม้ (wood cabinet) ให้เลือกซื้อหาต่างหากอีกด้วย โดยมีค่ารายละเอียดเฉพาะทางไฟฟ้า หรือว่า specification :- Power Output (Each Channel) : 70 Watts @ 4 Ω, 60 watts @ 8 Ω, 40 watts @ 16 Ω; Frequency Response : 10-60,000 Hz (within 1 dB); Damping Factor:  Greater than 30 (8 Ω load); Total Harmonic Distortion :  <0.1%; Typical Harmonic Distortion :  0.03%

ในความเป็นจริงนั้น marantz ‘Model 15’ เป็นที่ยอมรับกันว่า นี่คือ “หัวหอก” ของการออกแบบ ‘transistor amplifiers’ ในช่วงต้นๆแห่งยุคสมัยกันเลยทีเดียว แต่ทว่าทั้ง Sid Smith และ James Bongiorno กลับสามารถร่วมกันทำให้ “Model 15” นี้อยู่ยงคงกระพันก้าวพ้นยุคสมัยมาจนกระทั่งปัจจุบัน ในฐานะ ‘one of the best transistor amplifiers’ อย่างชนิดที่ว่า หาแอมป์ในทุกวันนี้มาเทียบเคียงได้ยากยิ่ง จนเป็นที่ยอมรับกันทั่วทั้งปฐพี…

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..