ความจริงชื่ออัลบั้ม “Portrait of Siam” ที่จำหน่ายอยู่ในท้องตลาดมีซ้ำกันอยู่หลายอัลบั้ม แต่ในความหลากหลายนั้น ชุดผลงานที่ผมหยิบจับมาแนะนำ เป็นผลงานการจัดทำของ ดร.วานิช โปตะวนิช ซึ่งนับเป็นคนเก่าคนเก่งมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับในแวดวงดนตรีคลาสสิกของทั้งบ้านเราและต่างประเทศ ในฐานะนักทรัมเป็ต, ครูสอนทรัมเป็ต, ผู้อำนวยเพลง รวมทั้งเป็นนักเรียบเรียงเสียง และนักประพันธ์เพลงที่มีผลงานมากมาย โดยทำงานดนตรีมาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาหลายสิบปี ประสบความสำเร็จจนได้รับการยกย่องเป็นศิลปิน “ศิลปาธร” สาขาดนตรี ประจำปี พ.ศ. 2557
สำหรับแรงบันดาลใจในการจัดทำอัลบั้ม Portrait of Siam ของ ดร.วานิชนั้น เนื่องเพราะอยากนำเพลงไทยประสานเสียงมาบันทึกเพื่อเผยแพร่ ทั้งนี้เพลงไทยนับว่า มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ที่แตกต่างจากแนวทางดนตรีอย่างเป็นสากล ซึ่งหากผู้จัดทำ หรือ ผู้เรียบเรียงนำเพลงไทยมาบรรเลงอย่างเป็นแนวทางสากล กลิ่นอายความเป็นไทยจะหายไป ดังนั้น ดร.วานิชซึ่งนับว่า แตกฉานทางดนตรีจึงใช้แนวทางดนตรีไทยมาเรียบเรียง เพื่อคงไว้ซึ่งความเป็นไทยแล้วใช้เครื่องดนตรีสากลมาบรรเลง ฉะนั้นใครที่มีความรู้ทางด้านดนตรีไทย เมื่อมาได้รับฟังผลงานเรียบเรียงเพลงไทยในทางของ ดร.วานิชก็จะพบความแตกต่าง และประทับใจ
ทั้งนี้ เท่าที่ได้มีโอกาสพูดคุยสอบถามเกี่ยวกับอัลบั้ม Portrait of Siam ว่า ได้รับการจัดทำไว้เป็นกี่อัลบั้ม (กี่ Volume)-ดร.วานิช ได้บอกว่า เท่าที่จำได้มีมากกว่า 3 (หัวเราะ) ซึ่งปัจจุบันอาจจะหาไม่ง่ายนัก โดยเฉพาะกับชุดที่ 2 (Vol.2) สำหรับแนวทางในการคัดสรรเพลงไทยที่นำมาจัดทำในอัลบั้ม-ดร.วานิช ได้บอกว่า โดยภาพรวมนั้น แต่ละเพลงที่นำจัดทำ เป็นบทเพลงที่ได้มีการเรียบเรียงเอาไว้แล้ว ซึ่งการเรียบเรียนนั้น ๆ มีคุณภาพได้มาตรฐานในทางสากลที่หลายคนให้การยอมรับในความไพเราะ แต่สำหรับอัลบั้ม Portrait of Siam ของ ดร.วานิชจะเป็นการเรียบเรียงในทางดนตรีไทย สำเนียงที่ฟังจะรับรู้อย่างที่เรา-ท่านคุ้นเคยกับเพลงไทย
ดร.วานิชยังได้บอกเพิ่มเติมอีกว่า สำหรับเพลงที่ได้เรียบเรียงในการจัดทำอัลบั้ม Portrait of Siam ทุกอัลบั้ม จะมุ่งเน้นให้คงไว้ในสำเนียงความเป็นไทยจากต้นฉบับไว้อย่างเคร่งครัด แต่ได้นำความงดงามและความกลมกลืนของดนตรีแบบสากล บรรเลงด้วยวงออเคสตราอย่างตะวันตก (ฝรั่ง) ผสมผสานเข้าไปโดยที่ยังให้ความเป็นไทยอยู่ครบถ้วน
ซึ่งการเลือกสถานที่ที่ใช้ในการจัดทำอัลบั้ม Portrait of Siam นั้น ดร.วานิชได้บอกว่า อัลบั้มชุดแรก (Vol.1) ทำการบันทึกการบรรเลงสด ณ หอประชุมเล็ก ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย แต่สำหรับอัลบั้มถัด ๆ มานั้น เป็นการบันทึกการบรรเลงสด ณ โรงละครแห่งชาติ-โดยได้รับการสนับสนุนการจัดทำและบันทึกเสียงอัลบั้มจากทางสำนักการสังคีต กรมศิลปากร
ซึ่งนอกเหนือจากอัลบั้ม Portrait of Siam ทั้งสามชุด (Vol.1-Vol.3) ดร.วานิชยังมีผลงานที่ได้จัดทำไว้ และเป็นที่รู้จักกันดีก็คือ อัลบั้มชุด บัวขาว 2 ที่ร่วมกับวง Royal Bangkok Symphony Orchestra (RBSO), ชุดลำนำน่านกับวงเจ้าพระยาซิมโฟนี และอีกหลายชุดกับวงดุริยางค์กรมศิลปากร ทั้งยังมีผลงานที่เป็นการบันทึกเสียงแบบเฉพาะกิจอีกด้วย โดยมีผลงานรวมแล้วมากกว่า 300 ชิ้น ซึ่งรวมถึงเพลงประกอบภาพยนตร์ทั้งในและต่างประเทศ อีกทั้งเป็นผู้เรียบเรียงเสียงประสานให้กับศิลปินชาวไทยหลายท่าน เช่น อัสนี-วสันต์, โก้ มิสเตอร์แซ็กแมน, ป๊อด โมเดิร์นด็อก, โป่ง-หิน เหล็ก ไฟ, วงบอดี้สแลม เป็นต้น
สำหรับความเป็นตัวตนของ ดร.วานิช โปตะวนิช นั้น เริ่มศึกษาดนตรีในชิ้นดนตรีทรัมเป็ต (Trumpet เป็นเครื่องดนตรีสากลในกลุ่มเครื่องลมทองเหลือง หรือ แตร) จากโรงเรียนวัดสุทธิวราราม จบการศึกษาในระดับปริญญาตรีและปริญญาโท จากคณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ดำรงตำแหน่งหัวหน้ากลุ่มทรัมเป็ตของวง Bangkok Symphony Orchestra (BSO) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2529 ต่อมาได้รับทุนจาก Rotterdam Conservatory ให้ไปศึกษาทรัมเป็ต ณ ประเทศเนเธอร์แลนด์ และเข้าเป็นสมาชิกของ National Symphony Orchestra (วงดุริยางค์กรมศิลปากร) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535
ดร.วานิช มีประสบการณ์ทางการแสดงเดี่ยวกับวงต่าง ๆ ซึ่งรวมถึงการแสดงเดี่ยวกับ RBSO, NSO, The Orchestra of Ampleforth College แห่งสหราชอาณาจักร รับเชิญร่วมแสดงกับวง Hong Kong Philharmonic Orchestra, Malaysian Philharmonic Orchestra, Nusantara Symphony Orchestra, Singapore Symphony Orchestra และยังร่วมแสดงในหลายประเทศในทวีปยุโรปและเอเชีย ร่วมกับวง Hong Kong Philharmonic Orchestra
โดยที่ ดร.วานิช โปตะวนิช เป็นผู้อำนวยเพลงประจำ (Resident Conductor) ของวงดุริยางค์ซิมโฟนีกรุงเทพ (หรือวง RBSO ในปัจจุบัน) ตั้งแต่ พ.ศ. 2539 และ วงดุริยางค์สากล กรมศิลปากร (Thai National Symphony Orchestra – TH NSO) โดยได้เข้าศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาที่โรงเรียนวัดสุทธิวราราม และ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รวมทั้ง Rotterdam Conservatory ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์
ปัจจุบันเป็นข้าราชการอยู่ที่สำนักการสังคีต กรมศิลปากร และสอนวิชาทรัมเปตอยู่ที่ โรงเรียนดนตรีมีฟ้า ทั้งยังเป็นอาจารย์พิเศษสอนวิชาทักษะการเล่นทรัมเป็ตให้กับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, มหาวิทยาลัยศิลปากร, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร เป็นต้น และทำหน้าที่เป็นผู้ควบคุมวง Buu Symphonic Band สาขาวิชาดนตรีและการแสดง คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา และ วงดุริยางค์แห่งมหาวิทยาลัยรังสิต
ดร.วานิช ยังเป็นอาจารย์สอนวิชา Conducting, Trumpet และ Ensemble ให้แก่สถาบันต่าง ๆ เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, มหาวิทยาลัยบูรพา, มหาวิทยาลัยศิลปากร, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร เป็นต้น ได้รับเชิญเป็นวิทยากรอบรมด้านการบรรเลงและเป็นกรรมการตัดสินการประกวดดนตรีหลายรายการ ทั้งในและต่างประเทศอีกด้วย
ทางด้านการอำนวยเพลงนั้น ดร.วานิชได้ศึกษาวิชาการอำนวยเพลง และการประพันธ์เพลงกับ ศ.ดร.ณรงค์ฤทธิ์ ธรรมบุตร และได้ศึกษาต่อกับ Maestro John Georgiadis, Hikotaro Yazaki และยังได้รับคำแนะนำจากวาทยากรหลายท่าน เช่น Alexander Myrat, Nicholas Braithwaite, Takuo Yuasa, พล.ร.ต.วีระพันธ์ วอกลาง
ดร.วานิช อำนวยเพลงให้กับ Royal Bangkok Symphony Orchestra, National Symphony Orchestra, Chaophraya Symphony Orchestra, Rungsit Symphony Orchestra, PYO Orchestra, K.U. Winds Symphony. Suthiwararam Symphonic Band, Mahidol Winds Symphony, Ensemble TIMF (Korea) เป็นผู้อำนวยเพลงรับเชิญให้กับวง Musica Sinfonietta ในรายการ Music Camp and Concert 2016 เมืองปีนัง ประเทศมาเลเซีย ได้รับเลือกให้เป็นวาทยกรในเทศกาลการประพันธ์ดนตรีร่วมสมัย เช่น Thailand International Composer Festival และ Asians Composer League
ปัจจุบัน ดร.วานิช เป็นผู้อำนวยเพลงประจำวงดุริยางค์กรมศิลปากร นอกเหนือจากงานอำนวยเพลงให้กับวงดุริยางค์ต่าง ๆ และเป็นอาจารย์ประจำวิชาการอำนวยเพลง วิทยาลัยดนตรี มหาวิทยาลัยรังสิต และในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2561 เขาได้รับแต่งตั้งเป็นกรรมการมูลนิธิรอยัลแบงค์คอกซิมโฟนีออร์เคสตราฯ และรับตำแหน่ง Resident Conductor ให้กับวง RBSO อีกทั้งยังมีผลงานการประพันธ์เพลง และเรียบเรียงเสียงประสานสำหรับวงดุริยางค์ และวงโยธวาทิตที่ได้รับความนิยมใช้ในรายการแสดงดนตรีต่าง ๆ ทั้งในและต่างประเทศอย่างสม่ำเสมอ
___________________________